معرفی اولین هارد دیسکهای تاریخ (تولد ذخیرهسازی دیجیتال)
دستهبندی وبلاگ: مقالات کاربردی
در دنیای امروز، ذخیرهسازی اطلاعات به لطف حافظههای پرسرعت SSD و هاردهای اکسترنال کوچک، سریع و قابلحمل، امری کاملاً بدیهی به نظر میرسد. اما آغاز این مسیر، داستانی جذاب از مهندسی در مقیاسی کاملاً متفاوت است. نخستین هارد دیسک جهان نه کوچک بود و نه ارزان، اما در زمان خود انقلابی در ذخیرهسازی داده محسوب میشد.
اولین هارد دیسک تاریخ
نخستین هارد دیسک تجاری جهان در سال 1956 توسط شرکت IBM معرفی شد. این سیستم که IBM 305 RAMAC (مخفف Random Access Method of Accounting and Control) نام داشت، نهتنها یک حافظه ذخیرهسازی بلکه یک سیستم کامل پردازشی برای کاربردهای حسابداری بود.
مشخصات فنی برجسته:
ظرفیت ذخیرهسازی: 5 مگابایت (بله فقط 5 مگابایت)
تعداد دیسکها: 50 پلاتر مغناطیسی با قطر 24 اینچ
وزن کلی دستگاه: بیش از 1 تُن
ابعاد: تقریباً برابر با یک یخچال صنعتی
سرعت چرخش دیسکها: حدود 1200 دور در دقیقه (RPM)
قیمت اجارهای: حدود 3.200 دلار در ماه در سال 1956 (معادل دهها هزار دلار امروزی)
چرا RAMAC مهم بود؟
تا پیش از RAMAC دادهها عمدتاً روی کارتهای پانچ یا نوارهای مغناطیسی ذخیره میشدند. RAMAC اولین سیستمی بود که امکان دسترسی تصادفی (Random Access) به اطلاعات را فراهم کرد، به این معنا که برای دستیابی به یک داده خاص نیازی نبود همهی دادههای قبلی خوانده شود.
محدودیتهای RAMAC
محدودیتهای RAMAC شامل قیمت بسیار بالا، ظرفیت کم، اندازه و وزن زیاد و مصرف برق بالا بود. اما با وجود این محدودیتها، RAMAC مسیر را برای توسعه هارد دیسکهای آینده باز کرد. مهندسی فوقالعاده دقیق آن و طراحی پیشرفتهاش در دههی ۵۰ میلادی، الگویی برای دههها نوآوری در ذخیرهسازی اطلاعات شد.
نمونههای اولیه پس از RAMAC
پس از راماک، IBM و شرکتهای دیگر توسعه هارد دیسکها را ادامه دادند. از نمونههای مهم اولیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
IBM 1301 (سال 1961)
ظرفیت تا 28 مگابایت
استفاده از “هد پروازکننده” برای کاهش اصطکاک
نوآوری در طراحی هد خواندن و نوشتن
IBM 2314 (سال 1965)
ظرفیت 29 مگابایت (قابل حملتر)
استفاده در سیستمهای بانکی و دولتی
نتیجهگیری
هرچند که RAMAC با استانداردهای امروزی کاملاً ناکارآمد به نظر میرسد، اما همان 5 مگابایت طلایی، سرآغاز دگرگونی عظیم در دنیای دیجیتال بود. بدون شک، اگر امروز حجم ترابایتی فایلهای ویدیویی و بازی را در درایوی کوچک حمل میکنیم، این موفقیت مدیون پیشگامانی چون RAMAC و مهندسان جسور آن دوران است.